ΙΕΡΕΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δος μου κι εμένα άνεση, Παναγιά μου,
πριν ν’ απέλθω και πλέον δεν θα υπάρχω.(Αλεξ. Παπαδ.)

Δευτέρα, Μαΐου 23, 2011

Το γλωσσικό προφίλ των καινοτόμων

Τελευταία έχω απομακρυνθεί από την υψηλή και υπερήφανη συνήθεια να καταθέτω προσωπικές απόψεις και εντυπώσεις στο ιστολόγιο μου, όμως μία χτεσινή συζήτηση πού είχα με φίλους ιερείς, ανέσυρε κάποιες διαπιστώσεις σχετικά με το θέμα της χρήσης μεταφρασμένων λειτουργικών κειμένων στην λατρεία και ειδικότερα επί της γλώσσας των υποστηρικτών. Βέβαια, το θέμα συνοδικά θωρείται λήξαν ή αναστελλόμενο, όμως η διάθεση ορισμένων είναι ακόμα ζωντανή, σχεδόν σε εμμονοληπτικά επίπεδα.

Οπωσδήποτε προέκυψαν κάποια ενδιαφέροντα "στατιστικά" στοιχεία για την γλωσσική και εκφραστική ποιότητα των αδελφών, ιδία την κηρυγματική, τα οποία παραθέτω γιατί τα θεωρώ ενδιαφέροντα και άξια αναφοράς, με κάθε ταπείνωση. Από τον φιλικό αυτό διάλογο προέκυψαν τα εξής , περίπου για το γλωσσικό προφίλ των καινοτόμων:



α) Πολλοί εκ των υποστηρικτών της καινοτομίας, ενώ επαγγέλονται προοδευτισμό, "ανοιχτά μυαλά" και σοβαρότητα, χρησιμοποιούν στον κηρυγματικό τους λόγο, προφορικό ή γραπτό  χτυπητές καθαρευουσιάνικες εκφράσεις. Οπωσδήποτε ο λαός είναι σε μεγάλο ποσοστό ξένος της καθαρεύουσας και ιδιαιτερα οι νέοι, για τους οποίους κόπτονται οι συμπαθέστατοι αδελφοί. Λοιπόν πώς επαγγέλεσαι χρήση "κατανοητής γλώσσας", όταν ο λόγος σου είναι ηθελημένα και επιτηδευμένα ακατάληπτος. Προσφυέστατα και χαριτολογώντας νεαρός πατέρας είπε χαρακτηριστικά : " Φαίνεται πώς η καθαρεύουσα προσδίδει πόντους στο scoreboard των προς αρχιερατεία εκλογίμων".


β) Η δεύτερη ομάδα είναι οι λεγόμενοι ελιτιστές.  Περίπλοκος, ηθελημένα επιτηδευμένος θεολογικός λόγος με εστετικές εκφράσεις παρμένες από λεξικό θεολογίας της Σορβόννης. Ιδέες δοσμένες με λόγο τεχνητό, επιστημονίστικο, ακριβώς μοντέρνο, με μία δόση φιλοσοφίστικης ασάφειας, έτσι για τον εντυπωσιασμό. Ξένος οπωσδήποτε για τους πολλούς χριστιανούς, οι οποίοι αποτελούν την pleba(;).


γ) Ο Κηρυγματικός ξύλινος λόγος, έτι δε και ο γλυκανάλατος (ήτοι δίχως το άλας της ζωντανής λιτής παράδοσης ηρτυμένος). Χριστιανίζοντα ηθικιστικά κηρυγματάκια πού ενθουσιάζουν παραπληροφορημένους νευρωτικούς πιστούς. Σάχλες προτεσταντικές και πουριτανιστικές σάλτσες, χωρίς ίχνος ορθόδοξης πνευματικότητας και χωρίς καίρια σημασία και γνησιότητα.Οπωσδήποτε ούτε ζωντανός, ούτε εποικοδομητικός, μάλλον εκνευριστικός κοινότυπος λόγος. Ίσως νομίζουν πώς και οι ύμνοι και οι προσευχές της εκκλησίας είναι τέτοιου επιπέδου και περιεχομένου.


Υποθέτουμε πώς υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Σίγουρα υπάρχουν και εκείνοι πού μιλούν την γλώσσα της καρδιάς και της καρδίας, έστω και αν είναι λίγο αποσυντονισμένοι στα λειτουργικά, κατά την προσωπική μας γνώμη πάντα, Οπωσδήποτε, ειλικρινά και με το χέρι στην καρδιά, δεν γνωρίσαμε έως τώρα πατέρα, αδελφό ή θεολόγο, υπέρμαχο γλωσσικών καινοτομιών, πού να διαθέτει ζωντανό, καίριο, εύληπτο και πατερικό λόγο.


Η συζήτηση περιεστράφη και γυρω από τον λαό, αφού "γι'αυτόν" ( με τον κίνδυνο να φανώ λαικιστής και πατερναλιστής) "γίνονται όλα". Ο λαός φέρει την μεγαλύτερη ευθύνη. Δέχεται άκριτα και ανεπεξέργαστα οποιαδήποτε πληροφορία και καινοτομία, φτάνει να προέρχεται από άμβωνος υψηλού και εντυπωσιακού. Δεν φέρουμε μόνο εμείς οι ιερείς ευθύνη. Ο λαός καλείται να αγαπήσει εκ νέου το γάλα πού θήλασε. Αλλιώς ας αρκεστεί σε υποτυπώδη υποκατάστατα...

Επειδή κάθε υποκειμενισμός θεωρείται ως κάποιο σημείο επικίνδυνος, ας βγάλει ο αναγνώστης τίμια τα δικά του " στατιστικά" και συμπεράσματα. Ο διάλογος είναι ανοιχτός με όλους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: